Ngôn Ngữ Đã Biến Đổi Bằng Cách Nào?

27/08/2022

Thành thật mà nói: Việc phong thánh từ “haterade” và “fitspo” của Từ điển Oxford khiến bạn cảm thấy phiền phức?

Hãy thành thật một lần nữa: bạn có phải là một người theo chủ nghĩa truyền thống khi mà bạn vẫn sử dụng từ “Gōdne mergen” của tiếng Anh Cổ khi gặp mọi người vào buổi sáng không?

Các thế hệ lớn tuổi thường phàn nàn về tuổi trẻ và việc nói tiếng lóng của họ, nhưng một lần nữa họ cũng không nói chính xác tiếng Anh của Chaucer. Sự thay đổi là chuyện bình thường, tự nhiên và lành mạnh, và ngay cả những người có thói quen và người diễn tả thích tranh luận về điều gì tạo nên sự tiến hóa hợp pháp, và thực tế là: ngôn ngữ không ngừng thay đổi.

Tuy nhiên, có rất nhiều cuộc tranh luận trong cộng đồng ngôn ngữ học về cách các ngôn ngữ phát triển.

?BẠN CÓ NẮM BẮT ĐƯỢC XU HƯỚNG CỦA TÔI?

Trong một số trường hợp, ngôn ngữ thay đổi bởi nhu cầu của người nói thay đổi, cụ thể như công nghệ mới và các lối sống yêu cầu những phương thức mới để miêu tả về nó. Trong trường hợp khác, ngôn ngữ thay đổi đơn giản vì không một ai trong 2 người không có điểm tương đồng, và chúng ta đều như vậy, về mặt ngôn ngữ học, chúng là sản phẩm của môi trường và những người mà chúng ta tương tác. Ngôn ngữ thay đổi khi người nói đến tương tác với cộng đồng mới (nghĩ là chủ nghĩa thực dân và việc thương mại), và họ thay đổi khi các nhóm cộng đồng thu nhận các quy tắc riêng biệt của họ.

Mặc dù việc tiến hóa của ngôn ngữ thường được chấp nhận dựa trên sự chọn lọc tự nhiên (Một học thuyết của Darwinism cho từ ngữ), giáo sư sinh học của Đại học Pennsylvania Joshua Plotkin đã áp dụng các nguyên tắc của tiến hóa sinh học vào các nghiên cứu ngôn ngữ học khoảng thời gian gần đây, và ông ấy đã đưa ra một trường hợp phù hợp cho lý do ngôn ngữ, giống như gen, có thể thay đổi ngẫu nhiên. Giống như đột biến gen, ngôn ngữ biến đổi khi chúng được lưu truyền qua các thế hệ hoặc các vùng địa lý: một quá trình được gọi là sự trôi dạt ngôn ngữ. Quá trình “tái tạo” ngôn ngữ theo thời gian không được hoàn hảo, và nó được định hình bởi sự đóng góp của cha mẹ, anh chị em, bạn bè đồng trang lứa và các cộng đồng lớn hơn.

Plotkin và các đồng nghiệp của ông đã thực hiện các bài kiểm tra để loại bỏ những trường hợp xảy ra chọn lọc tự nhiên (so với việc trôi dạt). Khi các bài kiểm tra này được áp dụng vào các nơi lưu trữ trực tuyến (như Corpus of Historical American English), họ đã phát hiện ra các trường hợp chọn lọc tự nhiên lựa chọn các động từ theo quy tắc của các thì hơn (ví dụ như “smelled” thay vì “smelt”). Họ còn phát hiện các trường hợp mà chọn lọc tự nhiên nhấn mạnh sự bất quy tắc: “dove” thay vì “dived”. Họ cho rằng từ “dove” thay thế cho “dive” vào cùng khoảng thời gian mà ô tô đang trở nên phổ biến, nó có nghĩa chúng ta sử dụng các từ “drive” and “drove”, điều đó cho ta thấy chúng ta có xu hướng chọn các từ nghe tương tự nhau. Điều này không giống với những quan sát được ghi nhận bởi Grammar Girl trong tập tin âm thanh gần đây, điều mà sự thay đổi âm thanh cuối cùng có ảnh hưởng đến các từ mang phiên âm: “pater” thành “father”, “pire” thành “fire”, “ped / pod ”thành“ foot”.

?CÁC YẾU TỐ NGẪU NHIÊN

Plotkin cũng phân tích 3 sự thay đổi chính trong ngôn ngữ Anh: âm đuôi “ed” trong các động từ thì quá khứ, việc chấp nhận từ “do” như một động từ phụ (“you say not” trở thành “you do not say”), sự tiến hóa của phủ định (kể từ tiếng Anh cổ “ic ne secge” sang tiếng Anh Trung Đại “I ne seye not” đến tiếng Anh sơ khai Hiện Đại “I say not”). Ông ấy đã xác định rằng sự chọn lọc tương tự lý các cấu trúc câu phủ định thay đổi, nhưng 2 lựa chọn khác lại giống như là kết quả của sự trôi dạt ngôn ngữ ngẫu nhiên, điều mà khi xem xét kỹ, nó thật sự là một chuỗi những thứ phù hợp và bắt đầu giống như sự thay đổi dần dần từ xa.

Tất nhiên, Plotkin không phải là nhà nghiên cứu đầu tiên giải quyết các cơ chế của sự trôi dạt ngôn ngữ. Các nhà nghiên cứu William Hamilton, Jure Leskovec và Dan Jurafsky đã công bố các nghiên cứu kiểm tra một số khuynh hướng chính của sự thay đổi ngữ nghĩa. Họ chỉ ra rằng danh từ có nhiều khả năng thay đổi do sự thay đổi văn hóa bất thường (như công nghệ mới) trong khi động từ thay đổi thường xuyên do sự trôi dạt ngữ nghĩa, phần lớn là vì chúng dễ biến đổi về mặt ngữ nghĩa hơn so với danh từ.

Nếu điều này nhấn mạnh đối với tính ngẫu nhiên không có ích trong lĩnh vực ngôn ngữ học, chúng ta có thể sẽ thấy được nhiều sự đánh giá cao hơn đối với tính bí ẩn của cơ cấu tiến hóa – và có lẽ ít nỗ lực hơn để giải thích các quá trình đôi khi có thể thách thức logic.

Hãy nghĩ về nó theo cách này: chúng ta có thể xác định ngữ pháp của doge speak, nhưng có lẽ chúng ta không thể giải thích hoàn toàn cách chúng ta thực sự hiểu mấu chốt này. Thật nhiều bất ngờ!

________________________________

Xin chân thành cảm ơn tác giả vì những chia sẻ vô cùng bổ ích!

Theo: babbel
Người dịch: Phạm Thư Lê
Khi chia sẻ phải trích dẫn nguồn là “Người dịch: Phạm Thư Lê – Nguồn iVolunteer Vietnam”

Post Views: 361

Shortlink: https://ivolunteervietnam.com?p=97895

Trong quá trình tổng hợp và chia sẻ thông tin, các tình nguyện viên/ cộng tác viên/ thành viên rất khó tránh khỏi thiếu sót. Rất mong được độc giả cảm thông và góp ý tích cực để giúp iVolunteer Vietnam ngày một hoàn thiện & phát triển.