Cách Để Từ Chối Mà Không Phải Viện Cớ

09/06/2022

“Dám thiết lập ranh giới là có đủ can đảm để yêu bản thân mình, ngay cả khi chúng ta có nguy cơ làm người khác thất vọng.” ~ Brené Brown

Với tôi, từ chối là việc thật khó. Dù từ chối một người thân yêu hay một người lạ, với nhiệm vụ công việc hoặc một sở thích mới, về điều gì đó mà tôi thích thú hay khinh thường, thì từ chối thật là tệ hại. Vì vậy, thay vào đó tôi chọn đồng ý. Tôi đồng ý với tất cả mọi người và mọi thứ cho đến khi tôi kiệt sức, trống rỗng và không còn gì để cho đi.

Chế độ cách ly COVID được áp dụng buộc tôi phải xóa bớt lịch trình của mình. Các cuộc hẹn, họp mặt, kế hoạch du lịch — tất cả đều bị hủy bỏ. Thay vì cảm thấy thất vọng, tôi bắt đầu cảm thấy nhẹ nhõm hơn. Bây giờ tôi đã có một lý do chính đáng để từ bỏ các kế hoạch đã lên quá nhiều của mình và có lý do được toàn xã hôi chấp nhận để từ chối. Lần đầu tiên trong đời kể từ khi còn là một đứa trẻ, tôi có không gian riêng để tồn tại.

Khi các hạn chế về nơi ở bắt đầu được dỡ bỏ, các cuộc gọi và lời mời họp bắt đầu đổ về. Như một cái đập nơi có những cánh cổng ngăn nước, tôi ngập trong những yêu cầu phải làm nhiều hơn — kết nối lại với những người thân yêu, hoãn các cuộc hẹn, tham gia các hoạt động từ thiện, bắt đầu các dự án mới.

Tôi có thể cảm thấy sự lo lắng đang tăng lên khi cố gắng giữ cho lịch trình của mình rõ ràng. Tôi nhận ra rằng nếu muốn duy trì không gian trong cuộc sống của mình, tôi phải học nghệ thuật từ chối mà không cần phải viện cớ.

Trong một nền văn hóa mà bận rộn là một chuẩn mực và được coi như một huy hiệu danh dự, thì việc duy trì không gian lành mạnh trong cuộc sống của chúng ta là điều đặc biệt khó khăn. Nhưng luôn có chi phí cơ hội cho mọi thứ chúng ta nói có. Khi chúng ta nói “có” với mọi người và mọi thứ, chúng ta nói “không” với chính mình.

?Tại sao chúng ta nói “Có” khi chúng ta muốn nói “Không”

?Làm hài lòng người khác

Chúng ta muốn làm cho mọi người vui vẻ và chúng ta làm như vậy bằng cách nói có, ngay cả khi điều đó đồng nghĩa với việc phải hy sinh điều gì đó quan trọng đối với chúng ta. Tuy nhiên, gần như không thể làm cho người khác hạnh phúc nếu họ phụ thuộc vào chúng ta để cung cấp điều đó cho họ.

Có một sự cân bằng tốt giữa thỏa hiệp và trở thành một kẻ hy sinh vì nghĩa. Khi từ bỏ một thứ quan trọng đối với bản thân mình đến mức cạn kiệt năng lượng, ta sẽ không mang lại hạnh phúc cho ai, đặc biệt là chính mình.

?Tội lỗi

Khi nói đồng ý vì cảm thấy một mức độ tội lỗi nào đó, ta có thể tham gia vào các hoạt động và mối quan hệ khiến bản thân cảm thấy kiệt sức. Có lẽ chúng ta nói có vì cảm thấy có mức độ kỳ vọng hoặc nghĩa vụ nhất định.

Trong một số vị trí, có những trách nhiệm đi kèm với vai trò, chẳng hạn như trong việc nuôi dạy con cái hoặc với tư cách là một nhân viên; tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là nói có với mọi yêu cầu. Chúng ta càng nói đồng ý vì cảm thấy tội lỗi, chúng ta càng mất đi nhiều năng lượng hơn và bắt đầu nảy sinh sự oán giận tiềm ẩn đối với người hoặc hoạt động yêu cầu chúng ta tham gia.

?Nỗi sợ

Quá nhiều lần chúng ta thoát ra những nỗi sợ hãi mà thậm chí không nhận thức được đó là động lực nằm bên dưới bề mặt nỗi sợ cuộc sống của mỗi người.

Vùi sâu trong mỗi người là nỗi sợ hãi thông thường rằng chúng ta luôn không đủ. Vì vậy, chúng ta bù vào quá mức — làm nhiều hơn, thu được nhiều hơn, nói đồng ý với mọi người và mọi thứ. Chúng ta, những con người làm hài lòng người khác để người khác thích ta. Chúng ta ở trong những mối quan hệ độc hại bởi vì chúng ta sợ ở một mình. Chúng ta nói có bởi sợ bỏ lỡ một cơ hội, sợ bị ít đi. Sự sợ hãi này tất nhiên, là một ảo tưởng.

?Làm thế nào để sử dụng nghệ thuật nói không

?Xác định giá trị cốt lõi của bạn.

Những giá trị nào phù hợp với cốt lõi của bạn và giúp bạn cảm thấy kết nối với mục đích của mình? Những điều nào tạo không gian cho cuộc sống của bản thân mà bạn thực sự muốn?

Hãy dành thời gian để suy ngẫm về những giá trị này — thời gian chất lượng với gia đình, cân bằng cuộc sống công việc, hiện diện, phục vụ. Nếu thời gian dành cho gia đình là quan trọng nhất đối với bạn, nhưng bạn lại nói đồng ý với mọi cơ hội làm việc đến với mình, thì có khả năng bạn đã đi lệch quỹ đạo. Trước khi nói đồng ý với bất kỳ cam kết mới nào, hãy dành thời gian để đánh giá xem cam kết đó có phù hợp với các giá trị cốt lõi của bạn hay không.

?Lên kế hoạch cho không gian.

Thách thức của việc lập kế hoạch chính là là lịch trình của chúng ta cố định trong khi mức năng lượng của chúng ta có thể thay đổi. Làm thế nào chúng ta có thể đoán trước được chúng ta sẽ cảm thấy như thế nào trong hai tháng kể từ bây giờ? Làm thế nào để chúng ta biết những cơ hội và nhu cầu mới có thể phát sinh trong tương lai?

Tránh lập các kế hoạch bạn không thể thực hiện và đừng lên kế hoạch trước quá dày đặc. Ví dụ, nếu bạn đã có kế hoạch dành thời gian cho bố mẹ vào thứ Bảy, đừng cố gắng đi thăm bạn bè vào cùng ngày. Hoặc lên kế hoạch vào một ngày cuối tuần trong tháng để không làm gì cả. Để nó trống. Có lẽ bạn sẽ sử dụng thời gian để bắt đầu giấc ngủ đã mất hoặc làm vườn, hoặc có thể là một buổi chiều đi bộ đường dài ngẫu hứng với một người bạn. Khi chúng ta dành thời gian cho những khoảng trống, chúng ta cho phép cuộc sống trôi chảy một cách tự nhiên.

?Lắng nghe cơ thể của bạn.

Nếu chúng ta đẩy bản thân đến mức kiệt sức, cơ thể bắt đầu nổi loạn là điều không thể tránh khỏi. Nhức đầu, đau cơ, rắc rối về tiêu hóa, phát ban, đây là tất cả những cách cơ thể truyền đạt cho chúng ta rằng chúng ta đang đảm nhận quá nhiều. Khi tôi bị căng thẳng vì làm quá nhiều, tôi chắc chắn sẽ nổi mề đay, hoặc cơ thể tôi dự trữ sự căng thẳng ở vai đến mức tay tôi tê dại.

Cơ thể không nói dối. Vì vậy, hãy dành thời gian để điều chỉnh những gì cơ thể đang nói với bạn. Thường thì nó có nghĩa là nghỉ ngơi và chăm sóc bản thân nhiều hơn.

?Làm theo trực giác của bạn.

Mỗi chúng ta đều có khả năng điều chỉnh trực giác của mình, đó là một linh cảm xuất phát từ thâm tâm khi có điều gì đó không ổn.

Một lần nọ tôi có kế hoạch đi du lịch đến San Diego để thăm một người bạn. Khi chuyến đi ngày càng đến gần, có điều gì đó trong tôi đã thôi thúc tôi rằng đừng đi. Tôi đã nói chuyện với bạn mình về những lo lắng của mình và họ rất thất vọng nên tôi quyết định đi chỉ để làm cho họ vui.

Tất nhiên chuyến đi đã kết thúc một cách thảm họa. Tôi không chỉ bực vì cảm giác như tôi phải hiện diện ở đó, mà con trai tôi còn bị dị ứng nghiêm trọng với cây sồi độc và tôi phải bay về nhà sớm để ở bên nó. Trực giác của chúng ta rất mạnh mẽ. Hãy làm theo nó.

?Đừng viện cớ và xin lỗi.

Bất cứ khi nào tôi nói không, tôi lại nhận ra mình đang có nhiều lý do khác nhau để giải thích tại sao tôi phải từ chối. Sự thật thường chỉ là tôi mệt mỏi, hoặc tôi không muốn, hoặc điều đó không phải việc tôi muốn tiêu hao năng lượng của mình vào lúc này.

Gần đây tôi nhận nuôi một chú chó con đáng yêu, Scout, nó cần được chú ý hoàn toàn và có cần tôi dành nhiều thời gian hơn ở nhà. So với một năm qua, tôi đã không nói nhiều hơn trong hai tuần qua kể từ khi tôi đưa nó về nhà.

Bạn không cần phải bắt một chú chó con tập luyện giọng nói từ chối của mình. Bạn không cần một lời viện cớ. Không có gì sai khi thành thật và nói, “Tôi đang tạo ra nhiều không gian hơn để hiện diện trong cuộc sống của mình, điều này đòi hỏi tôi phải lập ít kế hoạch hơn.”

?Chú ý đến không gian vật lý của bạn.

Nhìn xung quanh không gian nơi bạn sống và dành thời gian của bạn. Nó có đầy lộn xộn không? Không gian vật lý của bạn phản ánh không gian bên trong của bạn. Gia đình tôi đặc biệt thích giao mọi thứ cho tôi, và vì tôi rất khó nói từ chối nên cuối cùng tôi đã có được nhiều hơn những gì tôi cần. Hãy dành thời gian dọn dẹp tủ quần áo và các ngăn kéo rác của bạn. Thực hành nói không với mọi thứ và buông bỏ những gì bạn không còn cần, thử xem bạn cảm thấy nhẹ hơn bao nhiêu.

?Nhìn mình trong con mắt của người khác.

Tôi đã từng có một người bạn trai từ chối thực hiện bất kỳ kế hoạch nào. Mỗi khi tôi yêu cầu anh ấy lập kế hoạch, anh ấy đều trả lời rằng “Anh không chắc mình sẽ có năng lượng, hãy ứng biến linh hoạt” hoặc “Anh sẽ cho em biết khi ngày đó đến gần hơn.”

Điều này khiến tôi phát điên. Tại sao? Bởi vì tôi kì vọng anh sẽ ưu tiên cho tôi để làm tôi hạnh phúc. Tất cả những gì anh ấy đang làm là thiết lập ranh giới cá nhân của mình. Thay vì nhận ra các ưu tiên của chúng tôi không phù hợp với nhau, tôi lại trở nên bực bội, tổn thương và ảm thấy bị xúc phạm.

Khi tôi nhìn lại mối quan hệ này, tôi thấy anh ấy là một người thầy của tôi. Tôi bắt đầu nhận ra sự phản kháng của bản thân đối với ranh giới của người khác bởi vì tôi thiếu chính mình.

?Chấp nhận rằng những người khác sẽ thất vọng.

Cũng như ta không chịu trách nhiệm về hạnh phúc của mọi người, cũng không chịu trách nhiệm về sự thất vọng của họ khi ta vận dụng nghệ thuật từ chối. Hãy chấp nhận ai đó sẽ thất vọng là điều không thể tránh khỏi khi bạn đặt ra ranh giới với thời gian và năng lượng của mình. Đó chỉ là sự đánh đổi mà chúng ta phải đối mặt. Hãy quyết đoán và trung thực. Nếu họ không hiểu khi nào bạn thành thật chia sẻ sự thật và thông báo nhu cầu của chính mình, thì điều đó nói lên nhiều điều về vị trí của họ.

__________

Để học nghệ thuật nói không, bước đầu tiên là nhận thức. Hãy cho bản thân thời gian để kiểm tra lại chính mình trước khi đưa ra phản hồi.

Những gì được hỏi về bạn có phù hợp với giá trị cốt lõi của bạn không? Chú ý đến cảm giác của cơ thể. Trực giác của bạn cho bạn biết điều gì? Đánh giá chi phí cơ hội, bạn đang từ bỏ điều gì bằng cách nói có? Bạn có không gian xung quanh các cam kết của mình không? Bạn có trung thực với người khác và với chính mình trong phản ứng của bạn không?

Đây là những câu hỏi bạn có thể bắt đầu tự hỏi mình. Từ nhận thức, nó cần thực hành nhất quán. Thoạt đầu có thể cảm thấy không thoải mái, nhưng chúng ta càng nói không với những điều không phải là lợi ích cao nhất của chúng ta, chúng ta càng có nhiều không gian để nói có với những điều quan trọng nhất.

___________________________________________

Xin chân thành cảm ơn những chia sẻ vô cùng bổ ích của tác giả!

Theo: tinybuddha
Người dịch: Đỗ Xuân Phương Trinh
Khi chia sẻ cần phải trích dẫn nguồn là “Người dịch: Đỗ Xuân Phương Trinh – Nguồn: iVolunteer Vietnam”

Post Views: 413

Shortlink: https://ivolunteervietnam.com?p=79989

Trong quá trình tổng hợp và chia sẻ thông tin, các tình nguyện viên/ cộng tác viên/ thành viên rất khó tránh khỏi thiếu sót. Rất mong được độc giả cảm thông và góp ý tích cực để giúp iVolunteer Vietnam ngày một hoàn thiện & phát triển.