Deadline: All year round

Tăng Ca: Bóc Lột Sức Lao Động Hay Là Cơ Hội?

Published 24/07/2021 · Updated 01/08/2021

✨“Tăng ca” là một thuật ngữ gắn liền với sự tiêu cực. Mọi người tăng ca đơn giản chỉ vì đó là việc mà họ phải làm, chứ không phải việc họ muốn làm. Tăng ca thường là kết quả của các dự án diễn ra không theo kế hoạch, hoặc một tính toán sai của một nhân viên nào đó. Tuy nhiên, “tăng ca” cũng có thể là một cơ hội: thứ giúp mọi người thoả thuận một khoản tiền lương xứng đáng hoặc có một lịch trình linh hoạt hơn. Vậy thì tăng ca có phải là một việc nên được khuyến khích hay không? Liệu tăng ca có thực sự là một cơ hội cho nhân viên, hay ngược lại, là một điều mà không ai mong muốn – dấu hiệu của nơi làm việc không ổn định và bóc lột nhân viên?✨

Các vấn đề của “tăng ca”?

Hầu hết mọi người đều không thích thú gì với việc bị tăng ca vì những lý do rất chính đáng.”Tăng ca” thường là dấu hiệu của:

Thiếu hụt lực lượng lao động: Nếu bạn đang phải yêu cầu nhân viên của mình tăng ca, chắc chắn đó là dấu hiệu cho thấy bạn không có đủ nguồn lực để quản lý khối lượng công việc của mình phải không?
Dự toán dự án hoặc quản lý thời gian không tốt: Tăng ca cũng cho thấy rằng bạn đã ước tính quá ít thời gian hoàn thành một dự án hoặc rằng cũng có thể bạn không cho phép nhân viên của mình có đủ thời gian để tập trung vào nó ngoài những công việc khác của họ. Dù sao đi nữa thì đây cũng là một điều không hay chút nào!
Những kỳ vọng không thực tế của khách hàng: Tăng ca cũng có thể là kết quả của việc khách hàng không nhận thức được thời gian thực hiện các nhiệm vụ, không biết rõ rằng kế hoạch đã được thông qua hoặc gây áp lực hoàn thành dự án trong những khoảng thời gian phi lý. Đó có thể là dấu hiệu cho thấy bạn đang bán rẻ bản thân hoặc không truyền đạt các kế hoạch dự án cho khách hàng một cách rõ ràng.
Sự cố trong giao tiếp: Tăng ca sau cùng cũng chỉ là hệ quả của các vấn đề trong giao tiếp. Cần nhiều người hơn đồng nghĩa với việc không có ai đặt ra những ranh giới làm việc thích hợp hoặc đặt ra những kỳ vọng thực tế – hoặc nếu có, thì họ cũng đang không làm tốt công việc đó.
Văn hóa công ty độc hại: Việc ở lại trễ và làm quá giờ quy định đã nêu trong hợp đồng là một điều bình thường ở rất nhiều công ty. Và dường như mọi nhân viên ở đó đều nghĩ rằng họ buộc phải tăng ca nếu muốn thành công, từ đó dẫn đến tình trạng làm việc quá sức. Một nghiên cứu gần đây cho thấy một người Mỹ trung bình tăng ca 23 giờ mỗi tháng chỉ để không trở nên vô hình trong mắt đồng nghiệp!

Trong tất cả những trường hợp này, tăng ca rõ ràng là một sự phản ánh của khả năng lãnh đạo kém. Khi nó trở thành một vấn đề về cơ cấu, nó có thể gây ra sự phẫn nộ, mất lòng tin nơi nhân viên và cuối cùng là khiến họ bỏ việc – làm tổn hại đến năng suất của công ty dù cho bạn có tăng số giờ làm việc lên bao nhiêu đi chăng nữa.

Lợi ích của việc tăng ca?

Mặc dù vậy, có những trường hợp tăng ca lại mang đến những lợi ích nhất định cho người lao động: chẳng hạn như khi nhân viên được quyền tự do lựa chọn việc tăng ca. Song ngay cả khi tăng ca là chế độ bắt buộc, một khoản tiền lương xứng đáng được ghi trong hợp đồng của nhân viên vẫn có thể biến nó thành một điều tích cực. Điều quan trọng là phải xem xét rằng tăng ca cũng có thể:

Tạo cơ hội cho người lao động kiếm được nhiều tiền hơn: Khi tăng ca, bạn sẽ được trả thêm tiền, thường là gấp rưỡi, hoặc thậm chí là gấp đôi. Và nếu bạn đang muốn kiếm thêm tiền một cách nhanh chóng, tăng ca có thể là một giải pháp dễ dàng nhất.
Tận dụng luồng năng suất cá nhân: Tất cả chúng ta đều làm việc theo những cách khác nhau; một số người sẽ làm việc tốt công việc của mình hơn vào buổi sáng, nhưng nếu bạn là một cú đêm, bạn có thể sẽ không bắt tay vào công việc được cho đến khi chiều muộn. Khả năng tăng ca có nghĩa là bạn có thể tận dụng quy trình làm việc tự nhiên của mình, vốn có thể không phù hợp với mô hình làm việc 9-5 (bắt đầu từ 9h sáng và kết thúc lúc 5h chiều) theo thường lệ…và kiếm tiền trong quá trình này.
Cung cấp quyền tự chủ và tính linh hoạt: Việc cho phép người lao động tận dụng các luồng năng suất tự nhiên và quản lý lịch trình làm việc của riêng họ sẽ mang lại cho họ sự độc lập và tự chủ. Khi có thêm thời gian, họ sẽ có thể điều chỉnh công việc sao cho thích hợp với cá nhân họ – làm việc muộn hơn một chút vào thứ Hai, và đổi lại có thể về sớm hơn vào thứ Tư hoặc đến muộn hơn một chút vào thứ Năm. Chính vì vậy, “tăng ca” đã giúp chúng ta nhận ra rằng con người không phải là những cỗ máy, mà là những cá nhân làm việc theo những cách khác nhau và có lịch trình khác nhau.

Tuy nhiên, những ưu và khuyết điểm này không phải lúc nào cũng rõ ràng. Lợi ích ngắn hạn thường có thể mở ra các vấn đề dài hạn sâu sắc hơn. Trong khi những người sẵn sàng làm tăng ca có thể được hưởng lợi, thì những người có nhiều cam kết cá nhân hơn có thể thấy điều này là không công bằng. Và để thực sự cho rằng tăng ca là một điều có lợi, cần phải thỏa thuận trước một số điều khoản sau đây:

Lương tăng ca?

Bên cạnh một số công ty có những chính sách rõ ràng (ví dụ: “thời gian gấp rưỡi” hoặc “thời gian gấp đôi”), cũng có một số khác không hoàn toàn rõ ràng về điều khoản này … hoặc cũng có thể khá là hào phóng. Ngoài ra cũng có một số công ty cung cấp hình thức “thanh toán bằng hiện vật” – như trả tiền cho bữa tối khi bạn đi làm muộn, và điều này khó có thể được coi là một sự thanh toán. Và tệ hơn nữa, là không cung cấp gì cả. Đây là một trong những dấu hiệu lớn nhất của một nền văn hóa làm việc độc hại – một nền văn hóa mà nhân viên được coi là nguồn lực vô hạn, thay vì là một con người. Cũng có những công ty sẽ cho phép bạn cân đối thời gian tăng ca bằng cách về sớm hơn trong tuần, hoặc dồn thời gian làm việc vào những ngày nghỉ phép thêm. Những đặc quyền này có thể giúp bạn tăng thêm cảm giác tự chủ, định hình lịch trình làm việc của bạn theo ý muốn, nhưng vấn đề đặt ra ở đây lại là sự thiếu tính nhất quán; bởi các nhân viên vẫn không chắc chắn về những gì được yêu cầu, tần suất họ có thể tăng ca hoặc khi nào họ thực sự có thể dành thời gian để thay thế.

Để thực sự mang lại lợi ích, việc tăng ca phải luôn được đáp ứng với một số hình thức trả lương thêm – và điều đó phải thỏa đáng cho cả người lao động, chứ không chỉ là người sử dụng lao động. Nếu không, nó có thể sẽ dẫn đến sự cáo buộc “ăn cắp tiền lương” và không tuân thủ luật lương tối thiểu. Đây là một vấn đề lớn trong Luật Lao động ở châu Âu, với chỉ thị năm 2019 của EU đưa ra chế độ theo dõi thời gian bắt buộc của nhân viên đối với tất cả các quốc gia thành viên. Và Hoa Kỳ gần đây cũng đưa ra các quy định mới về thời gian tăng ca vào năm 2020, tăng ngưỡng lương hợp pháp đủ điều kiện để trả lương tăng ca.

Tăng ca và sức khỏe của nhân viên?

Rõ ràng, việc tăng ca có thể ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe của nhân viên. Làm việc quá nhiều giờ có thể dẫn đến kiệt sức, mệt mỏi, căng thẳng và người sử dụng lao động cần đảm bảo việc tăng ca tuân thủ các quy định về quyền được nghỉ ngơi của người lao động.

Việc lên lịch sẵn một cách tuần tự các công việc của bạn trong tuần thường hiếm khi bền vững, ngược lại hãy lên lịch cho một dòng công việc đều đặn, dễ quản lý trong suốt cả tuần. Tăng ca cũng có khả năng thực sự hạn chế năng suất của chúng ta, bởi khi làm việc trong nhiều giờ có nghĩa là chúng ta không để cho bộ não của mình nghĩ ngơi, trong khi nó cần điều đó để có thể hoạt động tốt. Vì vậy, bản thân việc tăng ca sẽ không thể đảm bảo chất lượng cao cho công việc của bạn.

Ngoài ra điều này còn gây ra những tác dụng phụ khác. Việc ở văn phòng quá lâu có thể khiến nhân viên mất động lực và trở nên chán nản. Sự cân bằng hợp lý giữa công việc và cuộc sống gia đình luôn là điều cần thiết để duy trì sức khỏe và làm việc ngoài giờ đồng nghĩa với việc bạn không thể ưu tiên cuộc sống cá nhân của mình. Bạn càng tăng ca nhiều, bạn sẽ càng có ít thời gian dành cho bạn bè và gia đình, cũng như thời gian để thư giãn – một điều tất yếu của một sức khỏe tinh thần tốt.

Tác động của tăng ca đối với văn hóa làm việc?

Ngoài vấn đề làm việc quá sức, tăng ca còn có những tác động xấu khác đến môi trường làm việc. Điều này có thể cản trở sự hợp tác, vì một điều rằng: nếu nhân viên về sớm để bù vào giờ tăng ca trước đó, các đồng nghiệp khác sẽ khó hợp tác với họ hơn – đặc biệt là với một doanh nghiệp chỉ thường làm việc vào giờ hành chính. Tương tự, nếu một số nhân viên rời đi vào thời gian bình thường trong khi các nhân viên khác ở lại muộn, nên các quyết định được đưa ra có thể sẽ không mang tính hợp tác, dẫn đến những sai lệch về thông tin và sự thất vọng.

Tăng ca cũng có thể cực kỳ có hại cho văn hóa công ty. Ngay cả khi mọi người chọn ở lại muộn và làm như vậy vì họ thực sự muốn, và dần dần tăng ca sẽ trở thành một điều bình thường. Và những người khác sẽ luôn mang trong mình một cảm giác rằng mình cần phải có trách nhiệm ở lại vì những người khác đều làm như vậy, từ đó tạo ra sự oán giận… Đây chắc chắn không phải là môi trường bạn muốn dành thêm thời gian!

Ngoài ra, việc liên tục nhìn thấy mọi người ở lại muộn cũng sẽ không khiến ban quản lý ngạc nhiên. Những gì họ thấy và đánh giá cao hơn, đó là một kết quả hiệu quả, chứ không phải là con người của một nhân viên; với tư cách là một người có gia đình, bạn bè và các mối quan tâm khác. Một người quản lý tốt sẽ công nhận và tôn trọng tầm quan trọng của đời sống cá nhân, riêng tư của nhân viên mình.

Kiểm soát thời gian tăng ca?

Rõ ràng tăng ca không phải là vấn đề minh bạch, vậy làm thế nào bạn có thể đảm bảo việc tăng ca của mình luôn tích cực, công bằng và có trách nhiệm?

Theo dõi thời gian tăng ca?

Người sử dụng lao động sẽ không thể biết được mức độ tăng ca của mọi người và đảm bảo không lạm dụng hoặc gây ra sự bất bình đẳng với họ nếu không có sự theo dõi (ngoài ra, nếu bạn ở Châu Âu, đây được coi là một yêu cầu pháp lý). Theo dõi thời gian tăng ca cũng giúp nhân viên chắc chắn rằng họ được nhận một khoản thù lao xứng đáng cho tổng số thời gian tăng ca. Chỉ cần đảm bảo chọn một giải pháp do nhân viên lãnh đạo mà không chuyển giao trách nhiệm theo dõi thời gian cho nhân viên. Công cụ theo dõi thời gian tự động sẽ là một công cụ lý tưởng cho những ai muốn có một bản ghi chép chính xác với ít sự nỗ lực nhất.

Bảo vệ văn hóa công ty?

Tích cực tìm cách để chống lại văn hóa “ở lại trễ” tại văn phòng của bạn để đảm bảo mọi người không rơi vào tình trạng tăng ca trái với ý muốn của họ. Đồng thời hãy đảm bảo rằng mọi người đều hiểu rõ về chính sách tăng ca của công ty và tất cả các điều khoản đều được quy định trong hợp đồng lao động. Luôn cập nhật các mô hình tăng ca của từng nhân viên (bạn cũng có thể sử dụng tính năng theo dõi cho việc này) để đảm bảo mọi người đều có được thời gian nghỉ ngơi phù hợp, đầy chất lượng.

______________________________________________________

Tác giả: Timely Blog

Link bài gốc: Working overtime: exploitation or opportunity?

Dịch giả: Nguyễn Hải My – Nguồn: ToMo – Learn Something New

______________________________________________________

Xin chân thành cảm ơn tác giả và dịch giả đã có những chia sẻ hết sức bổ ích tới mọi người. Mong rằng những chia sẻ này có thể giúp mọi người có được thời gian làm việc hợp lý nhất cho bản thân?!

Post Views: 726

Shortlink: https://ivolunteervietnam.com?p=28357

Trong quá trình tổng hợp và chia sẻ thông tin, các tình nguyện viên/ cộng tác viên/ thành viên rất khó tránh khỏi thiếu sót. Rất mong được độc giả cảm thông và góp ý tích cực để giúp iVolunteer Vietnam ngày một hoàn thiện & phát triển.